نماز؛ خط مقدم نبرد با دنیاطلبی

خبرگزاری حوزه | قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام: إِنَّ شَفَاعَتَنَا لَا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلَاةِ

امام صادق(ع)فرمودند: شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی رسد. «میزان الحکمه ج ۶ صفحه ۲۷۹۰ حدیث ۹۴۸۶»

هر انسانی در درون خود دارای دشمنی است به نام نفس اماره که انسان‌های مومن به جنگ با آن می‌روند و با آن مبارزه و جهاد می‌کنند به نام جهاد اکبر. پیروزی در این مبارزه کاری بسیار مشکل است و اگر کسی در این مبارزه بتواند پیروز شود سعادت دنیا و آخرت را کسب نموده است و خدا نکند که انسان در این مبارزه مغلوب شود که نه سعادت دنیا دارد و نه سعادت آخرت.

یکی از راه ها و شیوه‌های غلبه و پیروز شدن بر این دشمن درون یاد خدا از نظر زبان و از نظر دل است و نماز اهرمی است که انسان را در مبارزه با دشمن درون پیروز می‌کند و بر نفس اماره مسلط می‌سازد به طوری که دیگر در زندگی او گناه نباشد؛ طغیانگری و تجاوز وجود نداشته باشد و چیزی بالاتر از نماز و یاد و ذکر خدا نیست.

در سوره طاها آیه ۱۴ خداوند می‌فرماید: أَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی. اگر به تو می‌گویند نماز بخوان به خاطر همین ذکر و یاد خداوند است. پس در واقع علت غایی برای همه عبادت‌ها یاد خداست از نظر زبان و از نظر دل...

انسان نماز را عاشقانه باید به جا آورد تا جایی که خود را برای نماز به زحمت بیندازد.

فلسفه اصلی نماز، به یاد آوردن خداست که در آیات و روایات از آن به "ذکر الله " تعبیر می شود. ذکر الله دارای اهمیت بسیاری است به طوری که نماز گزار همواره وجود خدا را در هر لحظه و هر مکان یاد آور می شود و همواره در انجام کارهای خویش خدا را ناظر می داند و در این صورت اعمال پسندیده و شایسته، سرلوحه زندگی انسان قرار می گیرد و اعمال ناشایست و کثیف از کارنامه ی اعمال انسان از بین میرود.

برجسته‌ترین اثر نماز، رسیدن به آرامش روحی و روانی است، چراکه نماز یاد خدا را در دل زنده می‌کند و یاد خدا ریشه تمام خوبی‌ها و زیبایی‌ها است که باعث آرامش دل می‌گردد. در آیه ۲۸ سوره رعد آمده است: «الا بذکر الله تطمئن القلوب.»
آگاه باشید که یاد خداوند مایه آرامش دلهاست. نماز باطن دل را آرام می‌کند و به صراحت می‌توان گفت: نماز عامل سازنده‌ای است که مقاومت و ایستادگی آدمی را در فراز و نشیب زندگی حفظ می‌کند.

انسان در زندگی و در کشاکش رنج‌ها و بلاها، دچار خستگی روحی فراوان می‌گردد و لذا به تکیه گاهی نیازمند است که به آن پناه برده تا بتواند روح پر اضطراب خود را با آن آرامش بخشد و این تکیه گاه جز ذکر خدا و نماز که زیباترین نماد ذکر خداست چیز دیگری نمی‌تواند باشد.

نماز واقعی و درست از نظر امام خامنه ای نمازی است که از ذکر و یاد خدا سرشار باشد، نمازی که در آن آدمی با خدای خود سخن می‌گوید و به او دل می‌سپارد، چنین نمازی انسان را از پوچی و بی‌هدفی و ضعف می‌رهاند و افق زندگی را در چشمش روشن می‌سازد و به او همّت و اراده و هدف می‌بخشد.

امام حسین علیه السلام عاشق نماز بود تا جایی که خود را فدای نماز می‌کرد و می‌فرمود: إنّی اُحِبُّ الصَّلاة؛ من نماز خواندن را دوست دارم.

یکی از درس‌هایی که حادثه کربلا به ما داده اهمیت دادن به نماز است که آن حضرت در مقابل آن همه آماج تیرهای دشمن هنگام جنگ مشغول نماز شد و نماز خوف خواند؛ امام حسین(ع) در ظهر عاشورا در میدان جنگ و در مقابل باران تیرهای دشمن نمازش را خواند تا به مردم اهمیت نماز را نشان دهد و بفهماند.

وقتی که حضرت علی علیه السلام در جنگ صفین مشغول شمشیر زدن و مبارزه با لشکر کفار و نفاق بود در آن گیر و دار و بحبوحه جنگ ابن عباس دید آن حضرت مدام سرش را بالا گرفته و به آسمان نگاه می‌کند؛ سئوال نمود یا امیرالمومنین مثل اینکه نگران مطلبی هستید که اینقدر به آسمان نگاه می‌کنید؟ فرمود: آری مراقب زوال شمس و داخل شدن وقت نماز ظهر هستم.

ابن عباس عرض کرد: ما در این موقع حساس نمی‌توانیم دست از جنگ برداریم و مشغول نماز شویم.

امیر مؤمنان در پاسخ وی فرمود: انّما قاتلنا هم علی الصلوه؛ ما برای نماز با آنان می‌جنگیم.

آری علی علیه السلام با آن همه مشکلات طاقت فرسای جنگ صفین باز نمازش را اول وقت به جای می‌آورد و آن را تأخیر نمی‌اندازد.

روزی پیامبر اکرم(ص) به همراه اصحابش عازم مسجد بودند در بین راه به خانه‌ای رسیدند که صدای شیون و ناله از آن خانه بلند بود. حضرت رسول(ص) شخصی را فرستادند که ببیند چه خبر است آن شخص رفت و برگشت ؛ به حضرت عرض کرد گریه آنان به خاطر این است که کسی از اهل خانه‌شان از دنیا رفته است و آنها در عزای او گریه می‌کنند.

حضرت محمد(ص)فرمود: من گمان می‌کردم که نماز صبح آنها قضا شده است که این چنین گریه می‌کنند.

در روایتی حضرت رسول(ص) فرمودند: قُرَّةُ عَینی فی الصَّلاةِ؛ نماز نور چشم من است.

«الخصال ؛ ج‌1 ؛ ص165»

سیدحسن حسینی نوده